21 December 2020

[EN/PL] Polish Highlights of 2020

Ewa Borysiewicz, Adam Mazur, Kathryn Zazenski
photo: Yulia Krivich
[EN/PL] Polish Highlights of 2020
photo: Yulia Krivich

[EN]

STRAJK KOBIET (The women’s strike)

Noone expected the decision that came down from the Tribunal on October 22nd, nevertheless, it has become one of the defining moments of 2020. This cynical assault on women’s rights began during the second-wave of the COVID epidemic, and inspired a decisive reaction which has been predominantly supported by young Poles. The scale has been unprecedented, with the demonstrations being called the largest since the fall of communism. The art world has not been indifferent to this cause. Many individual artists, as well as private and public institutions have joined the protests, at great risk, brandishing the iconic aesthetics that have spread across the physical world and social media platforms alike.

„ŻYĆ NIE, UMIERAĆ” (LIFE, NOT DEATH)

In May, ten artists, acting in protest against the upcoming presidential elections, ‘delivered’ a 14-meter banner to the Polish parliament. Based on a 1967 performance by Tadeus Kantor, this action resulted in the fining of the participating artists (which was ultimately dropped), and paradoxically became proof that art is in fact a threat to the political institution.

Galeria Labirynt, Lublin

A majority of both national and municipal venues have taken the opportunity presented by this bizarre year, to hide behind the pandemic, cancelling programs and moving fully onto social media platforms. Galeria Labirynt, located in the conservative city of Lublin, however, did the opposite. Fully engaged in the fight against homophobic rhetoric, and in full support of the women’s strike, the loudly and proudly announced inclusive and radical programming.

Curie City, Warsaw

This summer, Curie City launched ‘Queerie City’ in reaction to the increasing oppression of the LGBTQ community in Poland. Through a series of international collaborations, performances, and reading groups, this non-institutional space became a hub for highlighting and embracing queer and marginalized practices.

'We Are People' at Galeria Labirynt, exhibition view / photo: Galeria Labirynt Facebook
CURIE CITY GOES QUEER - i.e. QUEERIE CITY, curated by Joanna Klass in cooperation with Karolina Rospondek, Grzegorz Jaremko and Wojciech S.
Action supporting artist, Zachęta National Gallery of Art, 2020, photo: Monika Stolarska

Warsaw Preview

Warsaw Preview, an open-air festival that took place during the first weekend in September, featured 30+ artists and DJ’s (in collaboration with Radio Kapital). In the midst of a pandemic and political upheaval, the atmosphere was vibrant and connective, with artists showing and sometimes selling works, re-introducing a very open, non-pretentious, human-centered approach to contemporary practices.

Billboards / Zachęta National Gallery of Art, Warsaw

In an impressive act of solidarity with artists, the Zachęta turned it’s usual advertising spaces over to artists whose exhibitions were closed or canceled due to the pandemic. In a year that’s had traumatic and perhaps permanent repercussions for the artistic community, this very visible act was a reminder to redirect focus from the institution to the individual.

Warsaw Gallery Weekend

One of the very few annual events that was not canceled, WGW, proved to be very successful not only professionally but socially. The 10th edition of WGW was one of the last events of 2020 where friends could meet face-to-face instead of screen-to-screen, which also inadvertently became an unsuccessful occasion for attempting herd immunity. In a year starved for connection and visibility, it was an unforgettable weekend full of exhibitions, gossip, and secret super-spreader events.

Fear / Arsenal Gallery in Bialystok

One of the most controversial exhibitions in this year’s Arsenal program, the exhibition focused on Central and Eastern European artists dealing with socially and politically critical issues: violence, sex, and politics. This last perhaps being what we fear most in Poland today.

The Penumbral Age / Museum of Modern Art, Warsaw

The Penumbral Age @ MSN curated by Cichocki+Lewandowska. Thanks to COVID, this exhibition was forced into hibernation for several months, which was somehow a prophecy of the works on display. As it seems that artists are more invested in warning us about the impending apocalypse more than politicians.

Frowst / Zachęta National Gallery of Art, Warsaw

Joanna Piotrowska, Frowst at Zachęta, curator: Magdalena Komornicka. Known for her perfectly composed black and white photos, Piotrowska has finally welcomed her first major exhibition in Poland after global success.

Małgorzata Mirga-Tas @ Szydlowski Gallery during Warsaw Gallery Weekend photo: Tytus Szabelski
Rudolf Sikora, 'Exclamation Mark', 1974 courtesy of the artist / 'Penumbral Age' at Museum of Modern Art in Warsaw
'New Normativity. Wrocław ’70 Visual Arts Symposium' at Wrocław Contemporary Museum, exhibition view, photo: Małgorzata Kujda

Wroclaw 70 / Wrocław Contemporary Museum

Celebrating the 50th anniversary of this groundbreaking event for Polish art history, this exhibition became a platform revisiting historic works and for grassroots activities across the city. The symposium became an opportunity to discover forgotten narratives and artistic visions of artists like Barbara Kozłowska, whose work was also shown simultaneously by the MWW.

Ewa Juszkiewicz / Gagosian, New York

Ewa Juszkiewicz’s cooperation w. Gagosian Gallery is an undoubted achievement, a reminder that not all this year has been an “uncanny struggle” in “unprecedented times”.

Andrzej Wróblewski / Moderna Galerija, Ljubljana

Andrzej Wróblewski, Moderna Galerija, Ljubljana, curators: Wojciech Grzybała, Marko Jenko, Magdalena Ziółkowska. One of the most anticipated shows of the year was Wrobleski’s Waiting Room, describing his tour across Europe. In 2020, one would associate most things with quarantine and unfortunately this was no exception, this exhibition, along with so many others, was rendered inaccessible this year.

Maja & Reuben Fowkes, Central and Eastern European Art after 1950

Positioning Central and Eastern European art in a new way, this long-awaited book published by Thames and Hudson engages regional works and history, making it accessible to the mainstream.

Maja & Reuben Fowkes, 'Central and Eastern European Art after 1950'
Ewa Juszkiewicz / Courtesy the artist and Gagosian
Karol Radziszewski, 'Pedały z kobietami', 2020

[PL]

Strajk Kobiet

Takiej decyzji Trybunału Konstytucyjnego spodziewało się chyba niewiele osób, a stała się kluczowym wydarzeniem w Polsce w 2020. Cyniczny zamach na prawa kobiet przeprowadzony w kulminacyjnym momencie epidemii COVID-19, spotkał się z bezprecedensową, szybką i stanowczą reakcją młodych Polek i Polaków, a demonstracje w obronie godności kobiet były często nazywane „największymi w Polsce od czasu upadku komunizmu”. Świat sztuki nie był wobec „Strajku Kobiet” obojętny: nie tylko wielu artystów i artystek, ale też prywatne i publiczne instytucje sztuki przyłączyły się do protestu ryzykując wiele dla dobra sprawy.

„ŻYĆ NIE, UMIERAĆ”

List do sejmu i karanie artystów. W maju 2020, w trakcie pierwszego lockdownu artyści i aktywiści związani z Konsorcjum Praktyk Postartystycznych, protestujący przeciw akcjom rządu zostali ukarani mandatami (mimo przestrzegania zasad obowiązujących w trakcie lockdownu). Nawiązujący do słynnego happeningu Tadeusza Kantora performans w sposób przewrotny potwierdził sprawczość sztuki, która, w interpretacji władz, może stanowić zagrożenie dla status quo.

Galeria Labirynt

Większość galerii miejskich i narodowych w tym dziwnym roku udawała, że ich nie ma, odwołując programy i przenosząc działalność na social media. Labirynt odwrotnie: nie tylko wzmógł bieżące działania w przestrzeni galerii, ale też z całą mocą zaangażował się w walkę z homofobią, a później wspierał strajk kobiet. Wszystko w konserwatywnym rzekomo Lublinie.

Curie City

Tego lata, Curie City w geście solidarności z narastającą wrogością wobec osób LGBTQ+ w Polsce, działało pod hasłem „Queerie City”. Dzięki serii międzynarodowych współprac, performansów i organizacji grup czytelniczych, mała przestrzeń Curie City stała nieformalnym hubem kultury queer w Warszawie.

photo: Monika Bryk
Paulina Jodła exhibits at Warsaw Preview 2020, courtesy of Warsaw Preview

Warsaw Preview

W pierwszy weekend września na tyłach parku Ujazdowskiego odbył się piknikowo-plenerowy festiwal Warsaw Preview. Organizatorzy, we współpracy z Radiem Kapitał, zaprosili do udziału ponad 30 artystów i didżejów. W samym środku pandemii i politycznego kryzysu, Warsaw Preview udało się wygenerować przyjazną i orzeźwiającą atmosferę. Twórcy pokazywali, a czasem nawet sprzedawali swoje prace, przywracając jednocześnie bardzo ludzkie i kameralne podejście do współczesnych praktyk artystycznych.

Billboardy / Zachęta

Instytucja przekazała miejsca zwykle przeznaczone na reklamy swoich inicjatyw artystom, których wystawy zostały zamknięte ze względu na pandemię. Znakomity przykład bezpretensjonalnego gestu solidarności z twórcami, przypominający o tym, że to właśnie artyści i artystki zostali w tym roku poszkodowani najbardziej.

Warsaw Gallery Weekend 2020

Jedna z niewielu nieodwołanych w tym roku imprez cyklicznych okazała się wyjątkowo udana nie tylko ze względów artystycznych, ale też towarzyskich. Jak się niedługo później okazało, dziesiąte WGW było jednym z ostatnich momentów, żeby spotkać się ze znajomymi face to face (a nie screen to screen), ale także okazją do nabycia odporności stadnej przez polski art world. To była niezapomniana, jubileuszowa edycja WGW, pełna świetnych wystaw, plotek i tajnych covidowych imprez.

Strach / Galeria Arsenał

Najbardziej kontrowersyjna wystawa roku wpisała się w program Galerii Arsenał w Białymstoku, nastawionej na podejmowanie ważnych społecznie i politycznie tematów poprzez pracę z artystami z Europy Środkowej i Wschodniej. Wystawa Strach dotyczyła przemocy, seksualności, ale też polityki, której wpływ na życie artystyczne w Polsce jest coraz bardziej widoczny.

Wiek półcienia / Muzeum Sztuki Nowoczesnej

Kuratorzy: Sebastian Cichocki i Jagna Lewandowska. Ważna wystawa na ważny temat jakim jest zbliżający się szybkimi krokami koniec cywilizacji i świata jaki znamy. Okazuje się, że artyści ostrzegali nas o apokalipsie o wiele wcześniej, niż politycy. Z wiadomych względów, wystawa była zamknięta dla zwiedzających przez kilka miesięcy, co dodatkowo uprawdopodobniło prognozy artystów, których prace pokazano na wystawie.

Hubert Czerepok, 'Nation Doing Their Thing', 2013, neon, 75 cm x 520 cm, at 'Fear' exhibition at Arsenal Gallery in Białystok
Joanna Piotrowska, 'Frowst', photo: Jakub Certowicz / Zachęta – National Gallery of Art
Andrzej Wróblewski, 'Waiting Room', exhibition view at Moderna galerija in Ljubljana

Zaduch / Zachęta

Joanna Piotrowska, Zaduch, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, kuratorka: Magdalena Komornicka. Znana ze świetnych czarno-białych fotografii i doskonałej ich aranżacji w przestrzeni, Piotrowska wreszcie pokazała dużą wystawę w Polsce, a do tego w Zachęcie. Chcąc nie chcąc, Zaduch stał się ilustracją bardziej niż metaforą sytuacji, w jakiej znalazło się polskie społeczeństwo AD 2020.

Wrocław 70 / Muzeum Współczesne Wrocław

Okrągła rocznica 50-lecia fundamentalnej dla polskiej sztuki współczesnej wystawy stała się platformą zbierającą zarówno oddolne działania miejskie, jak i muzealne wystawy jak ta przygotowana przez MWW. Sympozjum stało się też okazją do odkrycia zapomnianych narracji i postaw, a także dorobku artystek takich jak Barbara Kozłowska, której monograficzna prezentacja odbywała się w tym samym czasie w MWW.

Ewa Juszkiewicz / Gagosian

Cieszymy się, że nie dla wszystkich ten rok był “challenging”, ”uncanny”,  “tough” i “difficult” – rozpoczęcie współpracy z Larrym Gagosianem to niewątpliwe osiągnięcie.

Andrzej Wróblewski / Moderna Galerija, Lublana

Kuratorzy Wojciech Grzybała, Marko Jenko i Magdalena Ziółkowska napisali kolejny rozdział triumfalnego pochodu Wróblewskiego przez Europę. W 2020 większość tytułów wystaw kojarzy się z lockdownem i kwarantanną, a Andrzej Wróblewski. Waiting Room nie jest wyjątkiem. Kuratorzy poświęcili jeden z rozdziałów wystawy podróży do Jugosławii artysty i krytyczki, Barbary Majewskiej w 1956. Niestety, w tym roku nie mogliśmy pójść w ich ślady – tak jak wiele innych, nawet długo wyczekiwanych wystaw, ta też nie była dostępna dla wszystkich.

Maja & Reuben Fowkes, Central and Eastern European Art After 1950

Ta długo oczekiwana książka może nie należy do najobszerniejszych ani najbardziej naszpikowanych przypisami opracowań dotyczących sztuki Europy Środkowej i Wschodniej, ale zdecydowanie należy odnotować pojawienie się jej w serii wydawnictwa Thames and Hudson. Przystępnie napisana, wciągająca i pozycjonująca sztukę regionu książka Fowkesów jest lekturą obowiązkową dla wszystkich historyków sztuki, nie tylko tych z Europy Środkowo-Wschodniej.



Imprint

See also